افزایش قیمت ماهی های دریایی و همچنین پرورشی این روزها بهانه ای برای رخت بر بستن این محصول پروتئینی از سبد و سفره خانواده گیلانی تبدیل شده است، به طوری که در فضای مجازی و حقیقی مردم استان به موضوع داغ تبدیل شده است.
دغدغه مردم گیلان که همواره ماهی جزو جدایی ناپذیر تغذیه آنان محصوب می شود چندان بی مورد نیست زیرا در برخی اقلام شاهد رشد ۳۵ تا ۴۰ درصدی قیمت هستیم که تنها در بازده زمانی کوتاه رخ داده است.
برخی کاربران شبکه های مجازی و همچنین رسانه ها و مردم صادرات ماهی را عامل اصلی رشد قیمت این محصول پروتئینی می دانند، معتقد هستند که صادرات باعث کاهش عرضه و افزایش تقاضا شده است. البته در سوی دیگر بسیاری نیز افزایش قیمت تولید و رشد هزینه خوراک ماهیان را عامل اصلی در صعود بهای ماهی به خصوص در بخش پرورشی می دانند.
صادرات اولویت تولید کنندگان
یکی از عرضه کنندگان ماهی در بازار بندرانزلی اولویت بسیاری از تولیدکنندگان ماهی های گرم آبی و سردآبی را صادرات محصولاتشان به کشورهای همسایه مانند آذربایجان و عراق عنوان کرد و گفت: بازرگانان داخلی نیز این آبزیان را به قیمت بالاتر از توزیع کنندگان استانی خریداری و به کشورهای هدف صادر می کنند.
مرتضی پاک‌نهاد با بیان اینکه فروشندگان استانی ماهی هایی نظیر قزل آلا و سالمون را از استانهای اردبیل ، زنجان و قزوین تامین و در اختیار متقاضیان قرار می دهند، گفت: در یک ماه اخیر قیمت این ۲ گونه ماهی افزایش محسوسی داشت به طوریکه در مرداد ماه هر کیلوگرم ماهی قزل آلا ۶۷ هزار تومان و هرکیلو گرم ماهی سالمون ۷۹ هزار تومان بود، که اکنون به ترتیب هرکیلو گرم قزل آلا و سالمون به ۹۳ هزار تومان و ۱۰۷ هزار تومان رسیده است.
وی ادامه داد: عرضه کنندگان قطعی برق ، خشک شدن رودخانه ها ، گرانی نهاده های دامی و غذای ماهی را از علل افزایش این قیمت ها عنوان کرده اند.
صادرات، تنها راه جبران افزایش هزینه تولید
با توجه به تحریم های ظالمانه آمریکا علیه ایران ، تولید و صادرات انواع آبزیان علاوه بر کمک به چرخه اقتصادی کشور می تواند اقتصاد گیلان را نیز متحول کند گرچه امروزه مقصد صادرات آبزیان شمال کشور عمدتاً کشورهای ، آذربایجان، عراق، دبی، امارات ، قطر و کشورهای اروپایی است اما با تولید بیشتر می توان دایره این صادرات را به سراسر دنیا گسترش داد .
رئیس اتحادیه شرکت تعاونی های پره استان گیلان صادرات را مشوقی برای تولید کنندگان ماهی دانست و آن را زمینه ساز افزایش تولید عنوان کرد و گفت: باید عمیق تر و کارشناسی تر به این مسائل نگاه شود.
رحمت محمدی افزایش قیمت ماهی به خصوص در بخش پرورشی را ناشی از رشد هزینه تولید دانست و اضافه کرد: تولید کنندگان با مشکلاتی از قبیل افزایش قیمت غذای ماهی و سایر هزینه ها روبرو هستند و امروزه قیمت ارزاقی مانند مرغ و گوشت افزایش یافته است اما با این وجود قیمت ماهی در مقایسه با سایر اقلام و هزینه ها چندان بالا نیست.
وی با بیان اینکه تا عرضه ماهی های پرورشی به بازار ۲ ماه فرصت باقی است گفت: ماهی پرورشی استخری تا شهریور ماه به ۵۰ درصد وزن خود می رسند ( حدود ۷۰۰ گرم) ، فروش این ماهی حتی با قیمتی بسیار بالا در بازار به سود تولید کننده نیست چرا که ظرف ۲ ماه آینده و در آذرماه آبزی پروران می توانند ماهی های خود را با وزن ۲ کیلوگرم روانه بازار کنند.
براساس اظهارات رئیس اتحادیه شرکت تعاونی های پره استان گیلان افزایش قیمت ماهی در دل تابستان در حالی است که گرایش مردم شمال کشور به مصرف ماهی در زمستان بیشتر خواهد بود و ممکن است همین مسئله در کنار افزایش تقاضا، جهش های بعدی قیمتی را نیز در پی داشته باشد.
صادرات بر افزایش قیمت ماهی تاثیر ندارد
مدیرکل شیلات گیلان با بیان اینکه محصولات شیلاتی مزارع آبزی پروری استان گیلان از آذر ماه وارد چرخه بازار می شود گفت : پس از عرضه این محصولات شیلاتی به بازار، صادرات آغاز می شود و در حال حاضر نمی توان در این مورد اظهار نظر قطعی داشت و این مقوله بر روی افزایش قیمت ماهی تاثیری بسزایی ندارد.
عظیم مدبری یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در افزایش قیمت ماهی را بالارفتن قیمت غذای ماهی عنوان کرد و افزود: بخش بزرگی از نهاده های دامی و غذای ماهی وارداتی است به همین منظور دولت ارز یارانه ای برای واردات این نهاده ها در اختیار بازرگانان قرار داد و سازمان شیلات ایران جهت حمایت از تولیدکنندگان امسال حدود چهار هزار تن غذای یارانه ای بین آبزی پروران ماهیان گرم آبی در سطح استان توزیع کرده است .
وی ظهار کرد : بیش از ۷۰ درصد از مشکلات در بخش تامین غذای ماهی و افزایش قیمت غذا و خوراک ماهی رفع شده اما این مشکل در همه بخشهای کشاورزی وجود دارد و شیلات ایران بدنبال آن است تا جیره غذایی یارانه ای در اختیار آبزی پروران قرار دهد تا به این ترتیب هزینه های تولید کاهش یابد.
بر اساس گفته های مدیرکل شیلات گیلان ، افزایش قیمت ماهی ریشه در رشد هزینه های تولید به خصوص خوراک ماهیان در بخش پرورشی دارد، اما اینکه چرا در بخش ماهی های دریایی نیز با رشد محسوس قیمت مواجه هستیم همچنان بی جواب مانده است.
همراه با ماهیان پرورشی که در بازار برای مصرف کننده عادی قابل شناسایی با ماهیان دریایی نیست، شاهد رشد قیمت ها در ماهیان صید شده از دریا هستیم که نمی توان هزینه چندانی برای آن متصور شد.
علاوه بر این آنطور که به نظر می رسد صادرات تاثیری بر افزایش قیمت ماهی نداشته و صعود نرخ این محصول ناشی از عوامل داخلی است که مسئولان شیلاتی این عامل را افزایش هزینه تولید می دانند.
همچنین طبق گفته های مدیرکل شیلات حدود ۷۰ درصد مشکلات تولید کنندگان در بخش غذای یارانه ای برطرف شده در حالی که در هیچ بازاری از استان تفاوتی بین محصولاتی که از خوراک یارانه ای و آزاد مصرف می کنند دیده نمی شود.
قطعی برق فقط یک بهانه
مدیرکل شیلات استان گیلان همچنین به بهانه قطعی برق و تاثیر آن بر کاهش عرضه ماهیان سردآبی در استان اشاره کرد و گفت: این مسئله فقط یک بهانه است زیرا بیش از ۹۵ درصد مزارع سردآبی استان به ژنراتور متصل اند و مشکلی در زمینه برق ندارند.
وی در مورد کم آبی رودخانه ها و مشکلات ناشی از خشکسالی که منجر به کاهش تولید ماهیان سرد آبی شده است نیز گفت: به دلیل اینکه آماری در این زمینه نداریم نمی توان به جمع بندی درستی دست یافت .
مدبری با بیان اینکه سال گذشته بیش از یکهزار تن در تولید بخش قزل آلا کاهش داشتیم، تاکید کرد: به جهت گردشگر پذیر بودن گیلان این استان قزل آلای مورد نیاز بازار مصرف را از استانهای آذربایجان ، زنجان و اردبیل تامین می کند.
مدبری با بیان اینکه سال گذشته حدود ۵۴ میلیون ۵۰۰ هزار قطعه انواع بچه ماهیان گرم آبی و ۲ میلیون ۶۴۸ هزار قطعه ماهی سرد آبی در این استان تولید شده است ، تاکید کرد : با این میزان تولید بچه ماهی پیش بینی می شود امسال بیش از ۴۰ هزار تن ماهیان گرم آبی و پنج هزار تن ماهی سردآبی از مزارع پرورش ماهی استان گیلان برداشت شود .
یکی از نقاط قوت شیلات گیلان سابقه ۵۳ ساله آن در بخش آبزی پروری است و استان گیلان با ظرفیت تولید سالانه بالغ بر ۴۷ هزار تن ماهیان گرمابی و سردآبی، از استان های برتر در تولیدات محصولات شیلاتی است.
گذشته از تمامی دلایل، آنچه از سخنان مسئولان تا فروشندگان مشخص است، افزایش قیمت ماهی در بازار استان گیلان اجتناب ناپذیر بوده و این مسئله با افزایش قیمت این محصول همراه شده که تاثیر محسوسی بر سفره مردم گیلان داشته است. مردمی که ماهی همواره مهم ترین عنصر غذایی و حتی فرهنگ تغذیه آنان محسوب می شود و اکنون صدای رخت بر بستن آن از سبد غذایی گیلانی ها نزدیک تر می شود.
